In mijn vorige blog schreef ik al over de tentoonstelling ‘What are you looking at?’ in het Drawing Centre in Diepenheim. Tegelijkertijd met het werk van Susanna Inglada, is op de andere locatie (Kuimgaarden) het werk van de Deense kunstenaar Asbjørn Skou (1984) te zien. Voor zijn solotentoonstelling ‘Becoming Numerous’ maakte hij diverse muurtekeningen, die nog tot en met 28 november te zien zijn.
Filmstill uit: https://www.youtube.com/watch?v=KGpF3trFaU8
Gemak
Zodra je de tentoonstellingsruimte binnenkomt vraag je je direct af hoe de kunstenaar in een paar weken tijd zulke grote muurtekeningen heeft kunnen maken met behulp van een stukje grafiet. In alle drie de ruimtes van het gebouw zijn namelijk muurvullende tekeningen aangebracht. Daarbij zijn er diverse ingelijste werken op A3-formaat te zien, die de kunstenaar al eerder had gemaakt. Op het introfilmpje van de tentoonstelling valt op met welk gemak de kunstenaar zijn werken tekent. Met een dikker stuk grafiet in een houder zet hij de dunne lijnen aan die hij volgens een suppoost via een beamerprojectie op de muur heeft overgebracht. Hij houdt zijn grafiet bijna plat tegen de wand en volgt al schetsend de basislijnen, die hij de ene keer verbreedt en een andere keer nauwelijks aanraakt.
Muurtekeningen Asbjørn Skou, Drawing Center Diepenheim, foto’s: Sandra Mackus
Verhalenverteller
De muren van de tentoonstellingsruimtes zijn in een soort grote krantenpagina’s veranderd, waarin een veelvoud aan beelden is samengebracht. Het blijkt al snel een onsamenhangend verhaal, waarin je je eigen narratief moet vinden. Wat in elk geval duidelijk wordt is dat het geen vrolijk sprookje is. Een auto die in brand is gevlogen, mensen die protesteren, een zwaar bewapende politieagent, een vrouwelijke martelaar, een soort robothond, en ga zo nog maar even door. Bestaande beelden worden tevens bewerkt tot een nieuw beeld, zoals de klassieke standbeelden die van hondenkoppen zijn voorzien en een koe of stier die een kamerplant als nieuwe set hoorns heeft gekregen.
Werken Asbjørn Skou, Drawing Center Diepenheim, foto: Sandra Mackus
Koelesjov-effect
In de introductiefilm spreekt de kunstenaar zelf al over het Koelesjov-effect in zijn werk. Het is een term uit de filmindustrie waarbij beelden achter elkaar worden gemonteerd om een bepaald effect bij de kijker op te roepen. Door een beeld te combineren met andere beelden, kun je telkens een ander effect teweegbrengen. Koelesjov combineerde een uitdrukkingsloos gezicht van een man achtereenvolgens met een bord soep, een meisje in een doodskist en een vrouw die op een sofa ligt. Bij iedere combinatie werd het uitdrukkingsloze gelaat op een andere manier geïnterpreteerd. Dat geldt ook voor de werken van Skou. Zo combineert hij in een van zijn kleinere werken een afbeelding van een snelheidsmeter in een auto met de afbeelding van een explosie en een close-up van een oog. Al snel denk je aan een auto-ongeluk, zonder ook maar een afbeelding van een auto gezien te hebben. Als eenzelfde oog vervolgens in een andere tekening met een octopus en een slak wordt gecombineerd, is iedere associatie met de auto verdwenen.
Crisis en kairos
Hoewel de tekeningen somber ogen, ligt er voor ons een kans om een ommedraai te bewerkstelligen. Net zoals deze (toevallige) samenstelling van beelden gelegenheid biedt tot nieuwe interpretaties, zou op een breder, maatschappelijk niveau naar de kracht van visuele manipulatie kunnen worden gekeken. In een wereld waarin fake news op de loer ligt, biedt Skou ons op een ‘analoge wijze’ toegang tot verandering. Zelf spreekt hij over crisis en kairos – twee kanten van dezelfde medaille, want daar waar crisis is biedt kairos (de god van het geschikte moment) nieuwe, potentiële mogelijkheden. Met enkel een stukje grafiet, weet Skou in te spelen op een actueel thema: het ons ervan bewust worden dat je dingen vanuit verschillende perspectieven kunt benaderen.
Het werk van Asbjørn Skou is nog tot en met 28 november in het Drawing Centre Diepenheim te zien.
