Het is een aanwinst voor Parijs: de presentatie van de Pinault collectie die een vaste plek in de verbouwde Bourse de Commerce heeft gekregen. Opvallend is dat ze met hun openingstentoonstellingen niet alleen voor de grote namen gaan, maar juist kiezen voor een kunstenaar die bij het Europese publiek wellicht minder bekend is. Namelijk de Afrikaans-Amerikaanse kunstenaar David Hammons (1943).
David Hammons, Untitled (The Embrace), 1974-75, pigment, olie, grafiet en houtskool op papier, foto: Sandra Mackus
Lichaamsafdrukken
Eerder dit jaar werden Hammons Body Prints uit de jaren zestig en zeventig voor het eerst tentoongesteld in het Drawing Center in New York. Ook in Parijs zijn enkele van deze werken aanwezig. Het zijn een soort monoprints – drukwerk waarvan maar één exemplaar bestaat – waarbij de kunstenaar zijn eigen of andermans lichaamsdelen met olie of boter heeft ingesmeerd, om ze vervolgens tegen een vel papier te drukken en deze afdruk met pigment of houtskool te bestuiven.
David Hammons, I Dig the Way This Dude Looks, pigment op papier, 1971, foto: Sandra Mackus
Zwart
De kunstenaar vecht met zijn werk tegen raciale ongelijkheid en onrechtvaardigheid. Hij kiest er dan ook bewust voor om afdrukken van zwarte lichamen te maken, die hij vervolgens ook met zwart pigment of houtskool weergeeft. De werken hebben van een afstandje iets weg van fotonegatieven of röntgenfoto’s, maar van dichtbij zie je de sporen van de huid en onthullen kleine oneffenheden dat het afdrukken zijn. In het werk I Dig the Way This Dude Looks (1971) worden afdrukken van lichaamsdelen gecombineerd met een ander vaak terugkerend element in zijn werk: de Amerikaanse vlag. De tekening heeft iets weg van een zelfportret, waarin zijn Afrikaans-Amerikaanse identiteit letterlijk verbeeld wordt. De vlag lijkt hier echter ook de vorm aan te nemen van een korset of keurslijf, wat de problematische relatie tussen deze twee culturen pijnlijk duidelijk maakt.
David Hammons, Basketball Drawing, houtskool op papier, 2008, foto: Sandra Mackus
Detail Basketball Drawing
Basketbal
Een ander werk dat opvalt in de tentoonstelling is zijn Basketball Drawing (2008), waarvan hij tussen 1995 en 2012 meerdere versies heeft gemaakt. Voor deze werken dribbelde Hammons met een vuile basketbal – vaak bedekt met vuil uit het district Harlem, waarmee hij indirect verwijst naar de Harlem Renaissance – op witte vellen papier. In de versie die in Parijs te zien is, lijkt hij ook het silhouet van een basketballende figuur te hebben gedribbeld, door hier extra vaak met de bal te stuiteren. Zo nu en dan is het merk van de bal of van zijn sneakers te zien. Het abstracte werk is ook een stil protest tegen de belofte dat sport minderheden uit hun benaderde positie haalt.
Dat wat in eerste instantie abstracte houtskooltekeningen lijken, zijn plotseling afdrukken die zowel letterlijk als figuurlijk gelaagd zijn.
De werken van David Hammons zijn nog tot en met 31 december in de Bourse de Commerce (Parijs) te zien.
