Elisa Pesapane (1979) maakt onverbloemde potloodtekeningen over leven en dood. In het in Den Haag gevestigde Huis van het boek (het vroegere Museum Meermanno) zijn een aantal van haar werken te zien die onder andere over haar dementerende vader en de dood van haar ongeboren dochters gaan. Ondanks de thematiek zijn de werken niet zwaar op de hand, maar lijkt ze met lichte humor en zelfspot de werken luchtig te houden.
Parallellen
Samen met dichter Jean Pierre Rawie werkte ze aan het boek Parallellen (2017). Pesapane maakte geen illustraties, maar verbond reeds gemaakte werken aan tien gedichten uit Rawies oeuvre. Door ze aan elkaar te koppelen gaan ze in het boek een confrontatie met elkaar aan, zonder daarbij hun eigen waarde te verliezen. In het Huis van het boek worden de originele tekeningen die gebruikt zijn voor het boek naast de teksten van Rawie gepresenteerd.
Elisa Pesapane, Jacobsladder, 2017, potlood op papier, foto: Sandra Mackus
IJsjes
Een tekening die mij direct fascineert is Jacobsladder. Op een trap staat een man, netjes gekleed in pak met twee ijsjes in zijn handen. ‘Zal het een toerist of misschien een opa zijn?’ vraag ik mij af. De in zichzelf gekeerde blik, alsook het ontbreken van een bolletje ijs in één van zijn hoorntjes, suggereert echter dat er meer aan de hand is. Terwijl ik het werk bestudeer hoor ik vanuit de luidsprekers van een televisietoestel, de kunstenaar over het werk vertellen. Het blijkt een portret van haar vader, dat ze naar een foto op de trouwdag van een neef in Sicilië heeft gemaakt. Haar vader had Alzheimer en was op dat moment de weg volledig kwijt. De titel van het werk in combinatie met de man die bovenaan een trap wezenloos naar beneden staart, lijkt te impliceren dat de man in het eindstadium van zijn leven is beland.
Elisa Pesapane, Danse Macabre I, 2014, potlood op papier, foto: Sandra Mackus
Danse macabre
Diverse jaren terug verloor de kunstenaar in korte tijd haar vader, twee ongeboren dochters en haar leermeester. Het inspireerde haar tot het maken van een serie met de Danse Macabre waarbij ze zichzelf heeft afgebeeld. Prenten van Hans Holbein dienden als voorbeeld, maar ze maakte er haar eigen, persoonlijke verhaal van. Hoogzwanger van haar zoon – die een dag later geboren zou worden – portretteert ze zich tussen de skeletten, die aan de verliezen uit het verleden lijken te herinneren. (Nieuw) leven en dood gaan hier letterlijk hand in hand. In plaats van angst voor de dood lijkt Pesapane hem in deze tekening uit te dagen.
Elisa Pesapane, Hedendaagse Nimfen: Nimf met marionet, 2019, potlood op papier, foto: Sandra Mackus
Tekentechniek
Pesapane bouwt haar tekeningen op met potloodlijnen. Ze drukt bewust zacht en hard op haar materiaal om respectievelijk lichte en donkere partijen te creëren. Soms veegt ze het materiaal uit om een grijze waas te maken als basis voor een schaduwpartij. Haar zoektocht naar vorm, dieptesuggestie en textuur is duidelijk zichtbaar. Kijk maar eens naar het truitje in het werk Hedendaagse Nimfen: Nimf met marionet. Wat eerst een monochroom, grijs vlak lijkt, is van dichtbij een wirwar aan lijnen. De richting van de lijnen ondersteunt de vorm en de suggestie van diepte. Met maar een paar krachtige lijnen weet ze bijvoorbeeld de mouw en borstpartij ruimtelijk te maken en de suggestie te wekken dat er een lichaam onder dat T-shirt zit. De kunstenaar weet de eigenschappen van het materiaal optimaal te benutten om daarmee uitgesproken beelden te creëren.
De tentoonstelling ‘Rawie en Pesapane. Poëzie in tekeningen’ is t/m 15 augustus in Huis van het boek (Den Haag) te bezichtigen.
