Er zijn een aantal musea in de wereld die zich uitsluitend op hedendaagse tekenkunst richten. Naast het Drawing Center in New York, de Drawing Room in Londen, The Menil Drawing Institute in Houston en het Drawing Lab Paris, hebben we in het oosten van ons land ook een podium voor tekenkunst, namelijk het Drawing Centre in Diepenheim.
Sinds kort is ervoor gekozen om het gebouw van Kunstvereniging Diepenheim om te dopen tot Drawing Centre Diepenheim, waardoor er nu op twee locaties in het dorp tekententoonstellingen te zien zijn.
De huidige tentoonstellingen zullen in twee aparte blogs worden besproken. In deze blog bespreek ik de expositie van de Spaanse kunstenaar Susanna Inglada (1983), die haar werk nog tot en met 27 februari aan de Grotestraat exposeert.
Diverse werken Susanna Inglada, 2021, foto’s: Sandra Mackus
Bont geweld
Met haar kleurrijke, van een afstandje vrolijk ogende werken, kaart Inglada stereotype machtsstructuren aan in gewelddadige representaties tussen man en vrouw. Waar ze voorheen voornamelijk vechtende mannen weergaf, zijn in Diepenheim enkel werken uit 2021 te zien waarin ook vrouwen hun intrede doen. De figuren rukken elkaars ledematen eraf, terwijl hun lichamen in elkaar zijn verstrengeld en hun expressieve gezichten zijn verwrongen of het uitschreeuwen van de pijn.
Diverse werken Susanna Inglada, 2021, foto’s: Sandra Mackus
Theater
Inglada heeft het volledige gebouw in beslag genomen. De muren, vloeren en ramen zijn een podium voor haar expressieve tekeningen geworden, die als een soort rekwisieten in de ruimte staan opgesteld. Het verbaast mij dan ook niet als ik achteraf lees dat de Spaanse kunstenaar een toneelopleiding in Barcelona heeft gevolgd alvorens ze zich op de beeldende kunst richtte. Met haar tentoonstelling wordt een totaalervaring gecreëerd, waarbij de losse werken – bewust of onbewust – een relatie met elkaar aangaan.
Getekende collages
Die samenhang van losse onderdelen is ook in haar werken zelf aanwezig. Haar tekeningen zijn opgebouwd uit verschillende (soorten) vellen gekleurd papier, die ze met houtskool, krijt, inkt en verf bewerkt. Zo kan een gezicht uit diverse gekleurde vellen papier zijn opgebouwd, waarbij de getekende lijnen voor samenhang zorgen. De werken doen mij een beetje denken aan de schilderijen van Picasso, die zijn portretten ook vaak samenstelde uit gekleurde (geometrische) vlakken.
Susanna Inglada, MY SABINES, 2021, foto: Sandra Mackus
What are you looking at?
In het werk MY SABINES waarmee Inglada refereert aan de Sabijnse maagdenroof, lijkt Picasso’s invloed nog sterker aanwezig, aangezien de getekende paarden rechtstreeks uit Picasso’s Guernica (1937) lijken te komen. Dat ik deze kunsthistorische referentie in haar werk opmerk, zegt wellicht meer over mij als kijker, dan over het werk zelf. Zoals de tentoonstellingstitel ‘What are you looking at?’ aangeeft, bevraagt de kunstenaar onze kijkwijze. Tijdens een residentie in Rome stuitte Inglada op de dominerende rol van de man in schilderijen en beelden. Ze zag hoe macht en geweld verheerlijkt werd en welke functie stereotype rolpatronen van mannen en vrouwen daarin hadden.
Susanna Inglada, The Swing, 2021, foto: Sandra Mackus
Jean-Honoré Fragonard, De schommel, ca. 1767, Wallace collection Londen, foto: http://www.jeanhonorefragonard.com/swing/
De schommel
In haar werk maakt ze duidelijk dat deze rolpatronen tot de dag van vandaag doorsijpelen in onze samenleving. Om dit te verduidelijken maakt de kunstenaar vaak gebruik van referenties uit de kunstgeschiedenis. Ze maakt deze referenties tijdloos, door (elementen van) de figuren los te maken uit hun context. Zo krijgt Fragonards De schommel in Inglada’s THE SWING een lugubere lading. Terwijl het achttiende-eeuwse schilderij een onschuldig tafereeltje van een vrouw op een schommel lijkt weer te geven, die haar been (voorzien van maillot) optilt om de man rechtsonder een vlugge blik op haar intieme delen te geven, is het lieflijke karakter in Inglada’s werk verdwenen. De arm van de man lijkt te zijn afgehakt en ligt nu plat op de schommel. De schoen die eerst uitnodigend naar de man reikte is veranderd in een wapen, die de arm van de man vertrapt. Hierbij wordt de vinger van de man, die eerst naar de vagina van de vrouw wees, naar de grond gericht. De man lijkt hiermee zijn dominante positie verloren en ook de vrouw is haar functie als lustobject kwijtgeraakt.
Gelaagd
Het werk van Inglada laat je niet los. Haar collagetekeningen, animatie, raamtekeningen, getekende sculpturen en ruimtelijke installatie komen niet alleen visueel binnen vanwege hun krachtige beeldtaal, maar houden je ook inhoudelijk bezig. Het werk is niet gemakkelijk te vatten. Zodra je even denkt iets te herkennen, ontglipt het je weer. Tijdens het schrijven van deze blog betrapte ik mijzelf er dan ook meerdere malen op dat ik mij afvroeg: ‘waar heb ik nu eigenlijk naar gekeken?’
Het werk met eigen ogen zien? De tentoonstelling ‘What are you looking at?’ is nog tot en met 27 februari 2022 in het Drawing Centre Diepenheim te zien.
