In het CODA museum in Apeldoorn staat op dit moment een enorme constructie die het midden houdt tussen een groot weefgetouw en een machine uit de drukkerij. Jonas Wijtenburg bouwde dit bijzondere object – dat een kunstwerk an sich is – voor Vincent de Boer, die het als middel gebruikt om een meterslange tekening op rol te kunnen maken.
Lijn voor lijn bouwt De Boer zijn immense tekening op. Het proces van lijnen trekken doet aan een printer denken, die (ditmaal) verticale lijnen, streepje voor streepje en kleur voor kleur op het blad aanbrengt.
In het bijschrift wordt Wijtenburgs object het ‘werkstation’ genoemd. In de bijbehorende podcast wordt verteld dat de constructie naar believen kan worden aangepast en dat voor de tentoonstelling in het CODA museum bewust voor deze opstelling is gekozen. In deze opstelling staat aan de ene kant het maakproces van de kunstenaar centraal: je ziet de stoel, waarop De Boer in het museum ook af en toe aan het werk is. En aan de andere kant het resultaat: hier is (een deel van) de tekening op rol te zien. Er wordt respectievelijk over ‘in- en output’ gesproken, termen die naar automatische processen en machines lijken te verwijzen.
De Boer lijkt met zijn arbeidsintensieve proces, dat makkelijk door een printer zou kunnen worden uitgevoerd, juist een tegengeluid te willen geven. Efficiëntie en snelheid worden ingewisseld voor traagheid en aandacht. Hij neemt bewust de regie in eigen hand. Het is niet zozeer het resultaat dat telt – wat in de huidige samenleving de meeste aandacht krijgt – maar de weg er naartoe.
Lijnen lijken hierin een belangrijke rol te spelen. Hoewel het van een afstandje onpersoonlijke strepen naast elkaar lijken te zijn, is geen enkele lijn op dit blad hetzelfde. Iedere lijn is een registratie van de maker die de ene keer een beetje uitschoot, teveel of te weinig inkt op zijn penseel heeft genomen, of net iets te hard of te zacht op het papier drukte.
Het patroon dat in eerste instantie meer weg had van een onpersoonlijke registratie blijkt een waardevol en persoonlijk document. Het werk, waarin het maakproces centraal staat, gaat over tijd, toewijding en concentratie. Kortom, over het bestaan als mens.
Het werk van Jonas Wijtenburg en Vincent de Boer is nog t/m 12 november te zien in het CODA museum, waar het onderdeel uitmaakt van de tentoonstelling CODA Paper Art.
Al eerder schreef ik een blog over deze papier biënnale. Benieuwd? Zie: https://www.sandramackus.nl/was-getekend-coda-paper-art/
