Al vaker kwam ik zijn werken tegen in de straten van Parijs, maar dit jaar zag ik ze voor het eerst in een museale opstelling; alhoewel het Mausa Vauban – een street art museum in het Franse vestingstadje Neuf-Brisach – niet bepaald een doorsnee museum kan worden genoemd.
Tussen de vestingmuren van het stadje hebben diverse, internationaal bekende street art kunstenaars een site-specific kunstwerk gemaakt. Zo ook de Franse kunstenaar Charles Leval (1988); beter bekend onder de naam Levalet. Sinds 2012 maakt de kunstenaar tekeningen met Oost-Indische inkt op papier, die hij vervolgens in (voornamelijk) Franse steden ‘exposeert’. Het woord ‘exposeert’ staat bewust tussen aanhalingstekens, aangezien hij zijn werken meestal (zonder toestemming) in de openbare ruimte plakt.
Theater
Dat de Franse kunstenaar van theater houdt is terug te zien in zijn tekeningen. De straat is zijn podium, waar hij zijn getekende mensen – vaak op komische en absurde wijze – laat reageren op hun omgeving. Een gat in de muur, een scheef hangende poster of een elektriciteitskastje kan de aanleiding zijn voor een nieuw werk.
Levalet, werk in de openbare ruimte, Straatsburg (2021), foto: Sandra Mackus
Zo kwam ik tijdens mijn fietsvakantie een werk van hem tegen in zijn studiestad Straatsburg. Hier laat hij drie mannen op de kroonlijst van de eerste verdieping zitten. Een arbeider, zakenman en student doen alle drie een middagdutje tussen de ramen van het gebouw. Enerzijds lijken ze moe van hun lange (werk-)dag. Anderzijds lijken het theaterspelers, vlak voor aanvang van een theaterstuk. Levalet wekt het idee dat een van de drie mannen de slinger lampjes vasthoudt, die aan het gebouw is bevestigd. ‘Zouden de mannen misschien ontwaken zodra de lampjes aangaan en het nachtleven begint?’
Levalet, titel onbekend, installatie Mausa Vauban (Neuf-Brisach), foto: Sandra Mackus
Houdbaarheidsdatum
In het street art museum heeft de kunstenaar het voordeel niet met weersomstandigheden en vandalisme te maken te hebben. Waar zijn werk in de openbare ruimte maar een bepaalde houdbaarheidsdatum heeft, kan zijn installatie in Neuf-Brisach blijven staan. Voor de deur van de tentoonstellingsruimte staat een levensgroot figuur die doet denken aan een standbeeld van een filosoof uit de klassieke oudheid. De man is gehuld in een klassiek gewaad en lijkt – doordat hij zijn hoofd op zijn handen laat rusten – zijn gedachten te overpeinzen. De handen rusten op hun beurt op een soort staf, die aan een stapel bakstenen vastzit. Waarschijnlijk heeft Levalet de stapel bakstenen met pin in het gebouw aangetroffen, om er met zijn tekening vervolgens een eigen draai aan te geven.
Levalet, ‘Sabordage’, installatie Mausa Vauban (Neuf-Brisach), 2019, foto: Sandra Mackus
Mausa Vauban
Binnen in de tentoonstellingsruimte is een ruimtelijke installatie te zien. De kunstenaar heeft diverse vaten in de ruimte opgesteld – die mogelijk al in het gebouw aanwezig waren – en laat zijn getekende personages hierop reageren. De vaten zijn in explosieven veranderd, doordat hij er rode en blauwe draden aan heeft verbonden. Terwijl de getekende man in het midden de explosieven tot ontploffing lijkt te gaan brengen, proberen de andere personages nog te vluchten. Doordat deze theatrale voorstelling in een soort bunkerachtige setting is geplaatst, komt het werk echt tot leven. Keer op keer weet Levalet zijn eigen fantasiewereld op verrassende en passende wijze onder te brengen in de echte wereld.
