Soms zie je een werk dat je raakt, zonder dat je precies weet waarom. Zo’n moment had ik in het Paleis voor de Schone Kunsten in Lille, waar ik het werk Sans titre (Animal – Vegetal VI) van de Spaanse kunstenaar Javier Pérez (1968) tegenkwam. Het werk nodigde uit om er thuis nog eens rustig over te reflecteren, waardoor ik er tegelijkertijd een blog aan wijd.
Pérez’ werk hing in de tentoonstelling ‘La Forêt Magique’ waarin het bos als magische plek het uitgangspunt was voor de gekozen kunstenaars. Het was een prachtige tentoonstelling met grote installaties en werken waarin diverse nieuwe (digitale) technieken waren te zien. Toch ging mijn aandacht uit naar een kleine, traditionele aquarel. In de naamloze tekening van Pérez is een figuur te zien die het midden houdt tussen een surrealistisch landschap met jonge bomen en een pasgeboren baby waarvan we voornamelijk het bloedstelsel zien. De krioelende, dunne lijnen die in eerste instantie aan takken en twijgjes van boom doen denken, herinneren tegelijkertijd aan bloed- en haarvaten van de mens.
Pérez lijkt met zijn werk duidelijk te maken dat bomen en mensen meer gemeen hebben dan je in eerste instantie denkt. Sterker nog, we blijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hij benadrukt het kwetsbare karakter van deze relatie door een hulpeloze baby te portretteren. Bomen leveren ons zuurstof, wat via de grote bloedsomloop naar alle delen van het lichaam wordt gebracht.
In het midden van de tekening lijkt een waterdruppel te zijn gevallen, waardoor de verf een beetje uitloopt. Het blijkt echter geen fout te zijn, aangezien de vorm van de vlek veel weg heeft van een long. Daarmee benadrukt Pérez nogmaals de functie van bomen als de longen van de aarde en het in stand houden van de mens. Met de huidige klimaatproblematiek en wereldwijde ontginning in het achterhoofd, geeft de Spaanse kunstenaar een krachtig statement weer.
