In 1971 bedacht Pierre David-Weill – lid van de Académie des Beaux Arts (Parijs) – een jaarlijkse tekenprijs, om het medium aan te moedigen. Zijn zoon heeft de prijs – die aan Franse kunstenaars, die jonger zijn dan veertig en zich specifiek met tekenen bezighouden – na zijn vaders dood in stand gehouden.
Eerste prijs – Alexis Frémont
Met behulp van houtskool tekent de Franse kunstenaar Alexis Frémont fotorealistische tekeningen, die van een afstandje aan analoge zwart-wit foto’s doen denken. Van dichtbij is echter te zien dat de werken getekend zijn. Omdat harde lijnen ontbreken en hij door middel van sfumato geleidelijke overgangen weet te creëren, komt zijn werk natuurlijk over.
In zijn tekeningen combineert Frémont twee beelden met elkaar. Zo plaatst hij het beeld van een vrouw die op haar hurken zit en voorover leunt, boven een detail van een voet waarbij een mier over de grote teen loopt. Automatisch lijkt het alsof de voorover leunende vrouw naar de tenen kijkt. Hetzelfde geldt voor de combinatie van een tekening van drie voetballers die boven een beeld van Maria is weergegeven. Frémont lijkt te verwijzen naar de voetballers die op het veld middels rituelen hun geloof getuigen, alsook naar het aanbidden van een heilige voor een goed verloop van de wedstrijd.
Toch is de vraag of de kunstenaar daadwerkelijk dit verhaal wil vertellen, of dat er sprake is van een Koelesjov-effect. Door een beeld in relatie met een ander beeld te tonen, ontstaan automatisch interpretaties en worden beelden op een bepaalde manier gelezen. Het lijkt erop dat de kunstenaar ons bewust wil maken dat de betekenis van een beeld afhankelijk is van zijn context en hij zoekt naar mogelijkheden om hiermee te spelen.
Tweede prijs – Cassius Baron
Dat de van oorsprong uit Engeland afkomstige kunstenaar Cassius Baron naast tekenaar ook een beeldhouwer is, zal niemand verbazen wanneer je zijn werk ziet. Met loodstift (de giftige voorganger van het potlood), grafiet en soms ook houtskool, tekent hij ruimtelijke weergaven van sculpturen. Hij weet op zo’n manier te tekenen dat het lijkt alsof de sculptuur uit het papier springt. Je kunt het gips en de steen bijna ruiken en voelen. Terwijl hij zijn eigen werken hyperrealistisch en mooi weergeeft, gaan zijn onderwerpen juist over beelden die niet aan de schoonheidsidealen voldoen. Soms zijn de gietnaden van de mallen nog te zien, of is er een stuk van het beeld afgebroken. Er ontstaat een spanningsveld tussen perfectie en imperfectie, alsook tussen beeldhouw- en tekenkunst.
Derde prijs – Aude David
Waar in het werk van Baron zijn ervaring als beeldhouwer doorsijpelt, zie je in het werk van de Franse kunstenaar Aude David haar ervaring als filmmaker (van animatiefilms) terug. Het standpunt van waaruit ze haar onderwerp weergeeft, alsook de beelduitsneden in haar tekeningen verraden deze achtergrond. Zo zien we twee kinderen op de achterbank van een auto, die ons aankijken. Door met grafietpoeder te tekenen weet ze een wazig effect te creëren en een gevoel van beweging op te roepen. In een stilstaand beeld suggereert ze dat we een auto door een landschap zien rijden. Oftewel, het beeld maakt deel uit van een groter verhaal. En dat klopt. De tekeningen met de titel À présent il faut atterrir zijn ter voorbereiding van een korte film gemaakt, waaraan ze momenteel werkt. Haar bijzondere tekentechniek zorgt er echter voor dat de tekeningen ook als autonome werken kunnen worden beschouwd.
Finalisten
Naast de winnaars en enkele speciale vernoemingen, hangt er ook werk van de geselecteerde finalisten die meedongen naar de prijs, in de tentoonstelling.
Het werk van Lina Goudjil springt direct in het oog. Ze lijkt een detail van een Franse tribune tijdens een voetbalwedstrijd getekend te hebben, hoewel de mensen, die met vlaggen aan het zwaaien zijn ook aan de stakingen doen denken, die op dit moment in Frankrijk gaande zijn. Met een snelle potloodstreek weet ze beweging in haar tekening te brengen en de tribune – zoals we gewend zijn van televisie – in een zinderend spektakel te veranderen.
Yuchi Hao lijkt door enkel een mondkapje te gebruiken, een spannend, eigentijds verhaal op te roepen. Een vrouw ligt op de grond, terwijl ze naar een mondmasker staart, dat naast haar ligt. Zonder extra informatie ga je als beschouwer het verhaal achter deze tekening invullen. ‘Heeft de vrouw een bekende aan corona verloren?’ ‘Of is ze misschien moe van het stappen en heeft ze haar verplichte mondmasker afgedaan?’ ‘Of heeft ze misschien zelf corona, ondanks het dragen van haar mondmasker?’ De titel: ‘Louise après la soirée’ verraadt niets en laat de interpretatie aan ons over.
Bij het werk van Gaétan Gautelier moet ik even aan het werk van Rebecca Brueder denken, dat ik in DDESSIN PARIS tegenkwam (zie: was getekend… DDESSIN PARIS). Ook hij bouwt zijn werk volledig uit fineliner-stipjes op waardoor het in eerste instantie aan oude kopieën uit een kopieerapparaat herinnert. Ze zijn echter minutieus met de hand getekend. In tegenstelling tot Brueder lijkt Gautelier onderwerpen uit een lang vervlogen tijd te tekenen – wat door zijn techniek wordt onderstreept.
Tot slot wil ik de werken van Alexisse Enkonda aanhalen. Zij maakte een serie genaamd Navels waarin ze via sociale media een oproep deed om een foto van je navel naar haar te sturen. Het is een deel van het lichaam dat (in het Westen) weinig getoond wordt, terwijl – zo zegt Enkonda – het getuigt van onze gemeenschappelijke oorsprong. Door enkel in te zoomen op de navel en niet de rest van het lichaam te laten zien, kon ik de werken in eerste instantie niet definiëren. Hoewel de figuren duidelijk organisch zijn, hebben haar tekeningen een abstracte en mystieke kwaliteit – die mooi past bij de oorsprong van het leven.
